U „Politikinom zabavniku“ je početkom godine objavljen revizionistički članak „Dugo putovanje Henrika Lautnera“ u čijem se odlomku („Ko su bili ljotićevci“) apologetski piše o Dimitriju Ljotiću, fašističkom vođi u Srbiji tokom Drugog svjetskog rata. Iako su zločini fašističkih ljotićevskih snaga vrlo detaljno dokumentirani u ovom članku se oni ne pominju, a samim tim i negiraju.
Reakcije javnosti su bile iznimno negativne, brze i snažen. Židovska zajednica je tražila ispravku i izvinjenje što je ubrzo učinjeno. Zabavnik je novom broju objavio članak “Ko su zaista bili ljotićevci?” u kojem se, pored osude uloge Dimitrija Ljotića, reproducirala revizionistička mitologija o antifašističkom karakteru četništva i navodnom pregovaranju partizana s Nijemcima tokom rata.
To je izazvalo još jednu rekaciju organizacija: Inicijative NE rehabilitaciji, Saveza antifašista Srbije, Zrenjaninskog socijalnog foruma, Udruženja ReEX, Marksističke organizacije Crveni i Marks 21. Uputili su pismo Politikinom Zabavniku, radi suprotstavljanja neistinama i manipulacijama iznesenim u tekstu "Ko su zaista bili ljotićevci". Tjedan dana su čekali na reakciju Zabavnika. Urednik je u telefonskom razgovoru obećao da će poslati odgovor, što se do danas nije desilo. Stoga objavljujemo u cijelosti njihovo pismo:
U Zabavnikov tekst koji predstavlja neku vrstu izvinjenja za sramni tekst o ljotićevcima i Srpskom dobrovoljačkom korpusu, nonšalantno je ubačena tvrdnja kako je "gotovo cela akademska zajednica prihvatila novu ocenu ravnogorskog pokreta kao antifašističkog", što autori teksta smatraju ispravnim. Ova tvrdnja je činjenično sporna - probajte na primer da je iznesete u krugovima "akademskih zajednica" u BiH i Hrvatskoj. Ili onoj Sjedinjenih Američkih Država. Osim toga, ona je neodrživa i istorijski, i teorijski i moralno. Ravnogorska ideologija nije stvar duboke prošlosti i predmet samo istorijskog interesovanja. Kad su vođeni ratovi za etničko čišćenje devedesetih, učesnici tih zločinačkih ratova prepoznali su ravnogorsku ideologiju kao svoju istorijsku prethodnicu i okitili se njenim simbolima i znamenjem.
Tačke na kojima se fabrikuje argumentacija o četničkom antifašizmu su poznate:
1. Demonizacija komunizma i socijalizma a rehabilitacija reakcionarnih, fašističkih i njima srodnih istorijskih ideja i pokreta u celoj Evropi a, po specijalnom tranzicionom usudu i zadatku, u Istočnoj Evropi, gde je fašizam i realizovao svoje najmračnije planove i zločine
2. Nesposobnost i nevoljnost buržoaskog prava da se nosi sa istorijskim kontekstom posleratnih suđenja zločinima okupatora i njihovih kolaboranata
3. Relativizacija i cenzura istorijskih i teorijskih znanja o neraskidivim vezama kapitalističkog uređenja i vladanja društvom i fašističke radikalizacije tog uređenja i vladanja. U fabrikaciji i propagandnom osnaživanju ovih i drugih tačaka i tema istorijskog revizionizma i negacionizma jednu od ključnih uloga igra komodifikacijom i kapitalom neokolonijalizovana akademska sfera.
Nesporne istoriografske istine na kojima se neslavno raspada koncept a, u skladu sa ratnim ishodom četničkog pokreta, zaludno fabrikovana argumentacija "ravnogorskog antifašizma" su poznate:
1. Prilično je logički bizarno nazivati antifašistima one koji su bili verne sluge fašista i fašističke vojne sile. Musolinijeva Italija je kolevka fašizma i ona mu je dala ime, a četnici su joj sve vreme bili lojalni saradnici i potčinjeni pomoćnici. Naoružavani, snabdevani, hranjeni i plaćani od fašističke vojne sile.Na u revizionističkoj istoriografiji forsiranu tezu da Italijani navodno nisu bili u dobrim odnosima sa ustašama, pa je saradnja sa Italijanima bilo neka vrsta borbe protiv ustaša, odgovor je nedvosmislen:
Italija je sve vreme bila saveznica NDH. Ona se nametnula kao stariji partner i povremeno ograničavala prisustvo snaga NDH na svojoj teritoriji, ali je sve to činjeno sporazumno, pa je Italija sve vreme pomagala NDH u opremi i oružju. Italijanska vojska vodila je opsežne operacije protiv partizana (operacije na Kordunu, Albia, Alfa, Beta, Dinara, itd.) i u ovim operacijama oni su u svojim rukama zadržavali operativno komandovanje, a njihovoj komandi bile su potčinjene kako snage NDH, tako i četničke snage. Zaključak: ne samo da je oružana sila NDH bila u odnosu potčinjenosti, savezništva i bratstva po oružju sa italijanskom armijom, NEGO SU SAMIM TIM I ČETNICI BILI U POLOŽAJU SAVEZNIŠTVA I BRATSTVA PO ORUŽJU SA OS NDH.
2. Na sastanku u Divcima, usred opštenarodnog ustanka, novembra 1941, Draža Mihailović je predlagao Nemcima da prepuste njemu pacifikaciju Srbije i tražio oružje i municiju za tu svrhu. Predočio im je da bi saradnja trebalo da ostane tajna, te da bi to bilo korisno za obe strane: on bi uspešnije mogao da zavarava srpski narod, a Nemci bi imali mir i sigurnost. Obećao im je da nikad neće pucati na Nemce, čak ni ako bude napadnut, i toga se obećanja, sa izuzetkom nekoliko nedelja tokom jeseni 1943, verno držao.
3. Politika velike Srbije, etničkog čišćenja i genocida. Političko vođstvo ravnogorskog pokreta poteklo je iz Srpskog kulturnog kluba gde su se još pre rata razvijali neki revanšistički koncepti u odnosu na političku i državnu situaciju krajem tridesetih godina. Tokom rata Dragiša Vasić je pisao o tome kako će se u pogodnom trenutku moći ukloniti masa "neželjenog stanovništva" iz strateških područja, a da na to niko ne reaguje. O tome govori i poznata "instrukcija", i razni drugi dokumenti. Ali oni se nisu zaustavili samo na planiranju. U januaru 1943. učinilo im se da je nastupio "pogodan trenutak", i tokom sledećih nedelja po najorganizovanijem generalštabnom modelu izveli su operaciju “čišćenja” zapadnog Sandžaka i delova istočne Bosne. Tom prilikom ubili su bar 5.000 civila, od čega je nešto više od 50% dece. Stanovništvo je uništavano potpuno bezobzirno, i bebe u kolevkama i deca od 4-5 godina ubijana su sistematski i metodično. Ovi zločini su u rangu sa ustaškim pustošenjima na Kordunu. Sa celom operacijom bila je detaljno upoznata i redovno izveštavana Dražina komanda. Nakon operacije, svi su rukovodeći oficiri bili nagrađivani i unapređivani. O tome je u našoj istoriografiji jako malo pisano sa dovoljnim izuzetkom knjige V. Dedijera i A. Miletića “Genocid nad Muslimanima”.
4. U Zabavniku su se autori pažljivo izjasnili kako su Nemci "sve do 1944" (a preostala godina i po rata?) smatrali Dražu za neprijatelja. To je tačno, ali to Nemce nije sprečavalo da koriste četnike tamo gde su im bili potrebni. Formula je bila: Mihailović je na vezi sa Englezima, Mihailović lično je zabranjen za saradnju, a ako hoćemo neku lokalnu saradnju sa četnicima, onda proglasimo da lokalni komandant nije povezan sa Dražom. Tako su pravdali i knjižili upotrebu četnika u Bosni. Za to vreme Draža je bio u Crnoj Gori, pod zaštitom Italijana (čuvenih antifašista), a za četnike u Srbiji komandant Jugoistoka je npr. u pregledu za mart 1943. rekao da se retko pojavljuju, i to u grupama do 50 ljudi, i da pažljivo izbegavaju svaki dodir sa Nemcima. Doduše, u tom periodu nemačka SS-policija u Srbiji (krvavi Majsner) hapsila je one za koje su znali da pripadaju Dražinoj organizaciji. Oni su kao taoci ponekad streljani u slučajevima incidenata (ukupno nekoliko stotina ljudi). S proleća 1943, usled umišljene opasnosti od savezničkog iskrcavanja, Nemci su odlučili da prema Mihailoviću i njegovima kao potencijalnim neprijateljima preduzmu oštrije mere. Usledio je pokušaj hvatanja u Crnoj Gori prilikom operacije Švarc, zatim nekoliko akcija bataljona 4. puka Brandenburg i 297. divizije u Srbiji, koje su završene bez rezultata, hapšenjem nekoliko stotina talaca. Preokret je nastupio nakon kapitulacije Italije. U tom trenutku Draža je pomislio da je možda nastupio trenutak sloma Osovine, pa je krenuo u neke ozbiljnije akcije, ali je sve to bilo kratkog daha. U svom izveštaju za oktobar 1943. komandant Jugoistoka zaključio je da je Draža inferioran u odnosu na NOVJ i da njegovi komandanti traže vezu sa Nemcima, te da nema razloga da Nemci ne iskoriste njihove usluge. Tako su od novembra 1943. sklopljeni sporazumi sa važnijim Dražinim komandantima. Ovi sporazumi su odmah realizovani na bojnom polju, i tako je na primer zapovednik Remold iz Prve brdske divizije pohvalio Lukačevića za dobro držanje u borbi protiv NOVJ. Četnici su bili nedisciplinovani, obijali su skladišta opreme i na silu odnosili naoružanje, pa su Nemci u februaru 1944. raskinuli sporazume i izveli nekoliko manjih disciplinskih akcija. Međutim, prilikom upada NOVJ u Srbiju od marta do maja 1944. Nemci su uspeli da uspostave svoju taktičku komandu, i pod njihovom taktičkom komandom borile su se bugarske snage, SDS/SGS i SDK. Međutim, glavnu nemačku pešadiju u ovoj operaciji sačinjavale su najbolje četničke jedinice, odabrane da spreče prodor NOVJ. Iz ovog perioda imamo dokumente o tome kako nemački komandant posećuje trupne oficire na frontu, bugarskog generala, Tatalovića, Kalabića i Rakovića. Dokumenti govore o formacijskom kretanju i operativnom potčinjavanju četničkih snaga do te mere da imamo napade nemačkih tenkova sa četnicima kao pešadijskom podrškom.
Od tog trenutka potčinjenost glavnine četničkih snaga komandi Jugoistoka postala je sistematska. To je podignuto na viši nivo kad je u prisustvu nemačkog izaslanika formirana glavna četnička armijska jedinica "Četvrta grupa jurišnih korpusa". Nemački major Vajel bio je izaslanik nemačke komande pri njenom štabu, i Nemci u svojim dokumentima ovu formaciju vode i označavaju kao "borbenu grupu Vajel".
Saradnja je intenzivirana tokom sledećeg prodora NOVJ od avgusta do oktobra 1944. Kad su napustili Beograd, nemački zapovednici doneli su odluku da četnike prebace u Sandžak, gde će ovi služiti kao zaštitnicI Armijskoj grupi E koja se probijala iz Grčke prema Sarajevu. Zato su Nemci četnike prikupljene u okolini Beograda transportovali vozovima i kamionima do Kraljeva, odakle su ovi nastavili peške prema Sjenici, gde su uhvatili vezu sa Armijskom grupom E.
Borbe od novembra 1944. do aprila 1945 bile su izuzetno dramatične, i u njima su četnici pružili Nemcima veliku pomoć. Na primer, kad je u decembru 1944. na Sremskom frontu nastupila dramatična situacija po Nemce, kad je pretila opasnost da Armijska grupa E bude odsečena, četnici su pružili Nemcima izuzetno dragocenu pomoć svojim nastupanjem od Rogatice prema partizanskoj Tuzli. Nemci su nastupali po krilima, od Rogatice na Zvornik i Bijeljinu i od Sarajeva na Brod, a četnici su nastupali u centru, pravcem Rogatica-Tuzla, i time privukli na sebe partizanske snage koje bi bile korisne u zaustavljanju nemačkog nastupanja na sever.
Tako su četnici, pored hiljadu žrtava koje su prouzrokovali u direktnim borbama, prouzrokovali još dalje hiljade žrtava omogućivši prikupljanje i protivudar Nemaca u Sremu i u Baranji.
U martu 1945. u Bosni, kad se odlučio za povratak u Srbiju, Mihailović je uspostavio saradnju sa nemačkim Lovačkim grupama Jugoistok, diverzantskom organizacijom za dejstvo u pozadini fronta, kako bi se međusobno ispomagali u terorističkim napadima u Srbiji.
Suština tačke 4. je sledeće:
DO AVGUSTA 1943. ČETNIČKO NEPRIJATELJSTVO SA NEMCIMA BILO JE PRETEŽNO ILUZORNO, NA PAPIRU, A SARADNJA NA TERENU JE ISTOVREMENO BILA VRLO REALNA. OD NOVEMBRA 1943. DRAŽINI ČETNICI SU TAKTIČKI INTEGRALNI DEO NEMAČKOG, ODNOSNO PROTIVSAVEZNIČKOG FRONTA U EVROPI.
Ovo je trebalo detaljnije objasniti jer je slabo obrađeno u našoj istoriografiji, što je rezultiralo time da se olako gubi iz vida ovo pogubno finale pune saradnje četničkog pokreta sa fašističkim okupatorima u defanzivi.
I na kraju, tačke koje onemogućavaju bilo kakvo povezivanje četnika sa antifašizmom su i suštinske ideološke prirode. Otpor fašističkom okupatoru koji je nedvosmisleno morao biti otpor društvu koje je proizvelo fašizam i njegovu nemačku verziju nacizam, nije se mogao zasnivati na bilo kakvom “povratku na staro” Na stari sistem društvenih i ekonomskih odnosa, iz koga neminovno proističu I nagomilavaju se društveni sukobi i nepravde kao istorijski plodno tle za razvoj fašizma. Krize takvih društava kulminiraju u ratovima i ratnim pogibijama i razaranjima, i neminovno, što možemo videti i danas, počinju i završavaju se neprestanom borbom raznih kolonijalnih i imperijalnih metropola za globalnu moć i premoć. Zato je jedna od ključnih parola prilikom podizanja ustanka u Srbiji i Jugoslaviji bila “Nema povratka na staro”. Zato su osnivani Narodnooslobodilački odbori i pripremana antifašistička veća narodnog oslobođenja. Zato što onaj sistem i njegovo činovništvo, policija i vojska koji su podjednako zdušno progonili i klevetali komunizam a simpatisali i afirmisali fašizam i požurili da mu se na bilo koji način dodovore ili pridruže, nisu ni hteli ni mogli da vode antifašističku borbu. Čim su se osvestili od prve, ionako nevoljne faze u otporu okupaciji i teroru, komandujuće strukture četničkog pokreta počele su da se bore za održanje starog poretka, u kom su videle svoje još važnije i isplativije mesto nakon rata. Otud ni u jednom jedinom dokumentu četničkog pokreta ne postoji nikakva teza o antifašizmu kao i nikakav poziv na ustanak protiv fašizma. Otud varvarski teror i nad porodicama, simpatizerima i pomagačima antifašističke borbe tj. NOBa i u Srbiji. Otud Drugovac, Vranić, Boleč, Kopljari, Darinka Radović i njene ćerke, pop Maca, orgijastička divljanja Kalabića i manje poznatih i gizdavih glavešina, otud ti i takvi pokolji. Otud zatečeni četnici u skupštini kao deo njegove poslednje fašističke “odbrane” uoči oslobođenja Beograda.
U prvom pasusu ovog teksta je objašnjenje otkud i taj konsenzus koji pominju autori teksta u reakciji na veličanje Ljotića. Taj konsenzus mnogo više kazuje o samoj akademskoj struci i sferi perifernog kapitalizma nego o istoriji koja se pokušava da prepravi i upodobi svojim istorijskim i aktuelnim klasnim pozicijama i interesima.
Samo alhemija buržoaske istorijske nauke može od jedne dezintegrisane i dezorijentisane formacije koja u ključnim ideološkim pozicijama najviše liči na nemačke Frajkorpse - voluntaristički organizovane grupe starešina raspuštene i poražene vojske, u prevashodnom cilju povratka zasluženo izgubljene vojne i društvene moći i autoriteta, a koje su istorijski bile jezgra organizacije i popularizacije fašističkog pokreta - očekivati i pripisivati joj bilo kakvo antifašističko mišljenje i delovanje
Svedoci smo da su danas upravo mladi ljudi najsistematičnije uskraćeni za istorijska saznavanja i znanja, na čemu su inače većinom angažovani današnji pisci udžbenika, kustosi muzeja i autori istorijskih emisija i filmova. Iz konfuzne mase revizionizmom fabrikovanih i interesima tranzicionih vlasti nametnutih materijala, ne može se više naslutiti ko se, kako i zašto borio za dostojanstvene radne i životne uslove dece i njihovih roditelja i na kraju krajeva i roditelja i dece celog sveta a ko je, kako i zašto u istoriji činio sve da tu borbu onemogući a danas čini sve da je omalovaži, relativizuje i banalizuje. Da bi takav cilj postigle, naučno neutemeljene revizionističke istoriografije moraju kako god znaju da: npr. "papire" Stevana Moljevića, npr. mnogobrojna četnička zarobljavanja partizana i predaju Nemcima na dalji tretman, npr. Popa Đujića i splitsku saradnju četnika i ustaša, npr. Neretvu i npr. Sutjesku, npr. desetine nemačko-četničkih ugovora o saradnji u prvoj polovini 1944, npr. formiranje od nedićevskih, ljotićevskih i četničkih snaga Srpskog udarnog korpusa (SUK) pod Čičinim zapovedništvom – predaju nekako zaboravu… a onda njihovim akterima nekako nataknu i auru antifašizma i antifašističke borbe.
Inicijativa NE rehabilitaciji
Savez antifašista Srbije
Zrenjaninski socijalni forum
Udruženje ReEX
Marksistička organizacija Crveni
Marks 21
